Bilgi dünyasında yaşıyoruz. Her türlü bilgi ile donatılıyoruz okullarda. Artık, attığımız her adımda aklımıza ne takılırsa, neyi merak edersek soruyoruz ‘Google’ Amca’ya. Öylesine elimizin altında bilginin her çeşidi. Tarih, teknik, bilim, ne ararsanız. Çeşit çeşit. Her ilgi alanına göre, her algı seviyesine uygun. Neredeyse elimizin altında. Dünyanın en zeki adamı olarak nitelenen gelecek kuramcısı, fizik profesörü Michio Kaku geçtiğimiz günlerde İstanbul imiş. Turkcell Teknoloji Zirvesi’nde akıcı İngilizcesi ile neredeyse bir stand up’çıyı aratmayan bir konuşma yapmış. Ne yazık ki gidip bu müthiş insanla yüz yüze görüşemedim. Konuşmasını da ancak internette izleyebildim. Her sözünü keyifle dinlediğim konuşmasında özellikle vurguladığı, şu anda bile neredeyse her istediğimiz anda ulaşılabilir olduğunu düşündüğümüz bilginin, gelecekte, her an, gözümüzün içinde lensimizde, her yerde ve hiç bir yerde olacağı idi.
Gerçekten günümüzde yığınla bilgiye istenilen her an ulaşmak mümkün. Öte yandan bunca bilgi arasında çoğumuz gündelik yaşamlarımız içinde nice bilgisizliğin kurbanıyız.
Jamie Oliver, çoğunuzun bildiği gibi yaşadığı Amerika’dan başlayarak obeziteye karşı savaş açmış bir şef. Amerika’da okullarda yaptığı çalışmalar doğrultusunda çocukların henüz bırakın ıspanak, pancar ya da kerevizi, fast food ortamında paketlenmiş hazır sunulan, mesela kızarmış olarak bayıla bayıla yedikleri patatesin bile doğal ortamında neye benzediğini bilmediklerini gözler önüne sermişti. Son günlerde okuduğum bir habere göre çok ünlü bir hamburger zinciri, Amerika’da Jamie Oliver’in “Hamburgerlerin köfteleri yenilebilir değil. Hem içinde et yerine -normalde yemeyeceğiniz- tendon, yağ, ek doku vs.’den oluşan bir hamur var, hem de bunlar amonyak ya da sitrik asit ile işlem görüyor” şeklindeki karşı-propagandasına dayanamamış ve üretim sürecini değiştireceğini duyurmuş. Oysa bu firma daha düne kadar ürününü en kaliteli etlerden imal ettiğini söylüyor, ucuz olmasını hızlı ve miktarlı tüketime bağlıyordu. İnternette ya da mağazalarında da dileyen müşteriye sattığı yiyeceklerin besin değerlerini kalori, vitamin gibi bilgilerini sunarak şeffaf bir ticaret yaptığını vurguluyordu. Ama hamburger üretimi ile ilgili prosesi sormak kaçımızın aklına geliyor? Sorsak, kaçımız bu bilgiye ulaşabileceğiz? Dünya globalleştikçe, bilgi geliştikçe -bir oksimoron gibi- bilgisizliği de beraberinde getiriyor.
Michio Kaku gelecekte tüm bu bilgilerin lensimize girerek her yerde ve hiçbir yerde olacağını ve dolayısıyla gelecek dünyanın kazananının müşteri olacağını söylüyor. Hamburger konusunda devam edersek, müşterinin hamburgeri gördüğü anda, onunla ilgili tüm bilgileri gözünün içindeki lenste bulacağını dile getiriyor. Ama bilgi kirliliğine, bilgi gizlemeye değinmiyor. Gelen bilgi ne kadar doğru, ne kadar bütünü temsil ediyor, edecek? Bunu bilmiyoruz.
Kaldı ki bilgi -her ne kadar teknolojinin gelişmesi birçok konuda, mesela hastalıkların teşhisinde çok önemli ve çok gerekli ise de- bilgeliği getirmiyor. Yaşama anlam katanı, sevgiyi, mutluluğu, yaşamın ta kendisini içinde taşımıyor.
Michio Kaku ile çıktığımız geleceğe yolculuğun ardından bir yolculukta geçmişe doğru yaptım. 40 küsur yıl öncesinden, sevgi dolu kucağını, bizlere sımsıkı sarılmasını asla unutmadığım, ama işte, bilgi ve büyüme arayışında –hata, elbet benim- arayıp da sormadığım yuva öğretmenim, çok sevgili Behice Gökakın’la buluşma şansım oldu. Birkaç saatlik sımsıcak buluşmamızda zamanın insan yapısı olduğunu, insana empoze edilen bir bilgi olduğunu bir kez daha algıladım. Fark ettim ki sevdiklerimiz, zaman geçse de, uzakta da olsalar, hep bizlerle. Zaman hiç geçmemiş gibi, araya onca bilgi, onca koşuşturma, onca hırs ve onca iş hiç girmemiş gibi. Öylesine güçlü bir bağ, bedenlerimizi algılayışımızı bile yıllar öncesinde o ilk tanıştığımız, sevgi bağını kurduğumuz günlere, beni de o minik çocuğa çevirdi. Zaman hiç geçmemiş, hatta zaman hiç olmamış, hiç yokmuş gibi sarıldık birbirimize. Zaman içinde zamansızlığı yaşadık. O birkaç saatte yılların bilgisi, aramıza girmedi. Hatta yok oldu. Bilgisizlik bilgiye üstün geldi. ϑ
Meraklısına not:
Michio Kaku’nun Turkcell Teknoloji Zirvesindeki konuşmasına http://www.turkcell.com.tr/tr/hakkimizda/video-galeri/teknoloji-zirvesi-2014/bugunden-gelecege-bakis linkinden ulaşabilirsiniz.
Dalia MAYA
10/12/2014
Bu yazı Şalom Gazetesinin 10/12/2014 tarihli sayısında Dalia MAYA’nın İsimsiz adlı köşesinde yayınlanmıştır. İlgilenen için link: Zaman yolculuğu Geleceğe ve geçmişe
Yorum yazılmamış.